Bir Zen Keşişi Gibi Yaşamak İçin 12 Altın Kural

“Her an, fark ettiğimizden daha fazla imkanımız var.” Thich Nhat Hanh

Zen Felsefesi

“Aydınlanmadan önce odun kesin ve su taşıyın. Aydınlandıktan sonra, odun kesin ve su taşıyın.” Wu Li.

Yazan: Leo Babauta

Ben bir Zen keşişi değilim, hiçbir zaman da olmayacağım. Ancak onların hayatı yaşama şekilleri;  hayatlarının basitliği, her eylemlerindeki odaklanma ve farkındalık, günlerinde buldukları sükunet ve huzur bana büyük bir ilham veriyor.

Büyük ihtimalle siz de bir Zen keşişi olmak istemiyorsunuz ancak birkaç basit kuralın yardımıyla hayatınızı daha Zence yaşayabilirsiniz.

Neden Zen keşişine daha benzer bir hayat yaşamak isteyesiniz? Çünkü biraz daha odaklanma, biraz daha sükunet, biraz daha farkındalık hangimizi için iyi olmaz ki? Çünkü Zen keşişleri yüz yıllardır hayatlarını, yaptıkları her şeyde var olmaya, adanmış olmaya ve başkalarına hizmet etmeye adıyorlar. Çünkü bizim hayatlarımız için iyi birer örnek teşkil ediyorlar, bizim o ideale varıp varmayacak olmamız çok da önemli değil.

Favori Zen keşişlerinden Thich Nhat Hanh, kuralları birkaç kelimeyle özetliyor: “Gülümse, nefes al ve yavaş hareket et.” Bundan daha iyi bir tavsiye bulmak zor.

Ancak biraz daha fazla detay isteyenler için, Zen’ce yaşama ile alakalı deneyimlerim sırasında keşfettiğim bazı şeyleri paylaşabilirim diye düşündüm. Ben bir Zen ustası değilim… Hatta bir Zen Budisti bile değilim. Ancak bazı ilkelerin, dini inancınız veya hayat standardınız ne olursa olsun herhangi bir hayata uygulanabileceğini düşünüyorum.

“Zen bir çeşit heyecan değildir, günlük rutinimize odaklanmaktır.” Shunryu Suzuki

  1. Tek bir anda tek bir şey yapın. Bu kural (ve bunu takip eden bazı diğer kurallar) eski Zen Habits okuyucularına tanıdık gelecektir. Bu benim felsefemin bir parçası olduğu gibi, bir Zen keşişinin hayatının da bir parçası: aynı anda çok iş değil, tek iş. Eğer bardağa su koyuyorsanız sadece bardağa su koyun. Yemek yiyorsanız sadece yemek yiyin. Banyo yapıyorsanız sadece banyo yapın. Yemek yerken veya banyo yaparken birkaç işi daha halletmeye çalışmayın. Bir Zen atasözü der ki: “Yürürken, yürü. Yerken, ye.”
  2. Yavaş ve dikkatle yapın. Bir anda sadece bir işi yapıyor olabilirsiniz, ancak bu işte de acele etmeyin. Zamanınızı kullanın ve yavaş hareket edin. Davranışlarınızı bilerek, yavaşça yapın, alelacele ve rastgele değil. Biraz alışmayı gerektirecektir, ancak elinizdeki göreve odaklanmanızı sağlar.
  3. Tamamen yapın. Zihninizi tamamen işe ayırın. Bitirene kadar bir sonraki işe geçmeyin. Eğer herhangi bir sebepten bir başka şeye geçmek zorundaysanız da en azından bitmemiş işinizi bir kenara koyup, toparlanın. Eğer bir sandviç hazırladıysanız, onu hazırlamak için kullandığınız malzemeleri kaldırmadan, tezgahı silmeden ve hazırlarken kullandığını bulaşıkları yıkamadan yemeye başlamayın. Bu sayede o işi bitirmiş olur, bir sonraki işe odaklanabilirsiniz.
  4. Daha az şey yapın. Bir zen keşişi tembel bir hayat sürmez: Sabah uyanır ve tüm gün yapması gereken işler vardır. Ancak bitmeyecek bir iş listesi de yoktur – bugün yapması gereken belirli şeyler vardır, o kadar. Eğer daha az şey yaparsanız, onları daha yavaş, daha fazla odaklanarak ve tam olarak yapabilirsiniz. Eğer gününüzü işlerle doldurursanız, yaptığınız şey hakkında düşünme fırsatı bulamadan bir şeyden bir başkasına koşuşturursunuz.
  5. İşlerin arasına boşluk koyun. Bu, “daha az şey yapın” kuralıyla alakalı, ancak bu, takviminizi her şeyi tamamlayacak zamanınız olacak şekilde düzenlemenin bir yolu. Takviminizde işlerinizi art arda koymayın, bunun yerine aralarında biraz zaman bırakın. Bu size daha rahat bir takvim sağlayacak, bir şey planlandığından daha fazla zaman alırsa da size boşluk verecektir.
  6. Ritüeller geliştirin. Zen keşişleri, yemek yemekten temizliğe, meditasyona, yaptıkları birçok şey için ritüellere sahiplerdir. Ritüel bir şeye önem hissi verir – eğer bir şey bir ritüele sahip olacak kadar önemliyse, sizin dikkatinizin tamamını hak edecek kadar, yavaş ve düzgün bir şekilde yapılacak kadar önemli demektir. Zen keşişlerinin ritüellerini öğrenmek zorunda değilsiniz – yemek hazırlamak için, yemek için, temizlik için, işe başlamadan önce yaptıklarınız için, uyandığınız veya yattığınız zamanlar için, egzersize başlamak için; kısacası istediğiniz her şey için kendi ritüellerinizi yaratabilirsiniz.
  7. Belirli şeyler için zaman ayırın. Bir Zen keşişinin, gün içerisinde belirli etkinlikler için ayırdığı zamanlar vardır. Yıkanmak için, çalışmak için, temizlik için, yemek için. Bu, bu şeylerin düzenli bir şekilde yapılmasını garanti eder. Siz de, ister iş olsun, ister temizlik olsun, ister egzersiz olsun, ister sessizce düşünmek olsun, kendi etkinlikleriniz için zaman ayırabilirsiniz. Eğer bir şey düzenli yapılacak kadar önemliyse, onun için zaman ayırmayı düşünün.

    Zaman, zaman, zaman…

  8. Meditasyon ve Denge

    “Tek bir anda tek bir şey yapın.”

    Oturmaya zaman ayırın. Bir Zen keşişinin hayatında, oturma meditasyonu (zazen) gününün en önemli kısımlarındandır. Her gün, sadece oturulmaya ayrılmış bir zaman vardır. Bu meditasyon aslen, anda var olmayı öğrenme pratiğidir. Oturma meditasyonuna zaman ayırabilirsiniz veya benim yaptığımı yapabilirsiniz: Ben koşmayı, anda var olma egzersizi olarak kullanıyorum. Siz de düzenli şekilde yaptığınız ve anda var olmaya çalıştığınız sürece herhangi bir etkinliği bu doğrultuda kullanabilirsiniz.

  9. Gülümseyin ve başkalarına hizmet edin. Zen keşişleri günlerinin bir kısmını başkalarının hizmetinde geçirirler; bu kişiler manastırdaki diğer keşişler veya dış dünyadaki başka insanlar olabilirler. Bu onlara alçak gönüllülüğü öğretir ve hayatlarını başkalarına da adanmış hale getirerek bencilleşmelerini engeller. Eğer bir ebeveynseniz, büyük olasılıkla halihazırda zamanınızın bir kısmını evinizdeki diğer kişiler için harcıyorsunuzdur, ebeveyn olmayanlar da bunu yapıyor olabilir. Gülümsemek ve başkalarına iyi davranmak etrafınızdaki insanların hayatını geliştirmek için çok güzel bir yol olabilir. Yardım işlerinde bulunmak da bunun bir yöntemi olabilir.
  10. Temizliği ve yemek yapmayı bir meditasyona dönüştürün. Yukarıda bahsedilen zazenin yanı sıra, yemek yapmak ve temizlik bir Zen keşişinin günündeki en coşkun zamanlardandır. İkisi de farkındalık alıştırması yapmak için çok güzel fırsatlardır ve ikisi de her gün gerçekleştirilen ritüellere güzel adaylar olabilirler. Eğer yemek yapma ve temizlik sizin için sıkıcı işler gibi görünüyorsa, bunları birer meditasyon olarak yapmayı deneyin. Zihninizi tamamen bu görevlere verin, odaklanın ve onları yavaş ve tam bir şekilde gerçekleştirin. Bu bütün gününüzü değiştiren bir şey olabilir (üstelik eviniz de daha temiz olur).
  11. Neyin gerekli olduğu hakkında düşünün. Bir Zen keşişinin hayatında gerekenden fazla çok az şey vardır. Bir dolap dolusu ayakkabısı veya son moda giysileri yoktur. Bir buzdolabı veya dolaplar dolusu abur cubura sahip değildir. En son teknoloji elektronik aletlere, arabalara, televizyonlara veya iPod’a sahip değildir. Temel kıyafetleri, temel bir barınağı, temel çatal kaşığı, temel araçları, ve en temel yiyecekleri vardır (genellikle pirinç, miso çorbası, sebze ve turşudan oluşan vejetaryen, basit yemekler yerler). Tamamen bir Zen keşişi gibi yaşamanız gerektiğini söylemiyorum – ben de kesinlikle böyle yaşamıyorum. Ancak bu bize hayatımızda birçok gerekli olmayan şeyin bulunduğu hakkında iyi bir hatırlatıcı – hayatta gerçekten neye ihtiyacımız olduğu hakkında ve gerekli olmayan bu kadar şeye sahip olmanın ne kadar önemli olduğu hakkında düşünmek faydalı olabilir.
  12. Basit yaşayın. 11. Kuralın bir doğal sonucu: Bir şey gerekli değilse, büyük ihtimalle onsuz yaşayabilirsiniz. Basit yaşamak, gereksiz ve elzem olmayan şeylerden olabildiğince fazlasından kurtulup elzem olan şeylere yer açmak anlamına gelir. Neyin elzem olduğu muhakkak kişide kişiye değişecektir. Benim için elzem olanlar ailem, yazmak, koşmak ve okumak. Başkaları için yoga ve yakın arkadaşlarla vakit geçirmek elzem olabilir. Daha başkaları içinse ibadet etmek, gönüllü faaliyetlerde bulunmak veya çizgi roman derlemek elzem olabilir. Kim için neyin elzem olduğunu belirleyen bir kanun yok – sizin için neyin elzem olduğuna siz karar vermelisiniz ve daha az önemli olan şeylerden kurtulup elzem olanlara zaman ayırmalısınız.

“Aydınlanmadan önce odun kesin ve su taşıyın. Aydınlandıktan sonra, odun kesin ve su taşıyın.” Wu Li.

 


Bu yazı Zenhabits.net web sitesinden İstanbul Go Okulu editörlerince çevrilmiştir. Bu çeviri İstanbul Go Okulu kaynak olarak gösterilmeden kullanılamaz, kaynak gösterilmek kaydıyla ticari olmayan amaçlar için izinsiz kullanılabilir. Ticari amaçlı olarak, kaynak gösterilerek dahi kullanılamaz.

0 cevaplar

Cevapla

Yazıyla ilgili yorumlarınızı yazabilirsiniz.
Buraya yorumlarınızı yazabilirsiniz!

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir